Gamma Knife Nedir?
Gamma Knife nedir? Gamma Knife, beyin cerrahisinde kullanılmak üzere geliştirilmiş bir radyocerrahi cihazıdır. Özellikle beyin tümörlerinin tedavisinde kullanılmaktadır. Ayrıca beynin damarsal hastalıkları olan AVM (Arteriovenöz Malformasyon) ve kavernomların tedavisinde de düşünülebilir. Kullanımı sınırlı da olsa trigeminal nevralji için de Gamma Knife uygulaması değerlendirilebilir.
Gamma Knife Nedir?
Beyin cerrahisinde yapılan tüm ameliyatlar küçük de olsa bir kesi yeri açılarak yapılır. Gamma Knife, beyin cerrahlarına hastanın kafatasında bir kesi yeri açmadan tedavi yapabilme imkanını getirmiştir. Tedavi Gamma Knife cihazından çıkan ışınların beyinde tedavi edilmek istenen lezyona yönlendirilmesi prensibine dayanır. Örneğin bu lezyon bir tümör ise tümörün büyümesinin önüne geçilebilir, bazense bu tümör küçültülebilir. Tedavi tek seansta tamamlanabileceği gibi olgudan olguya değişmekle birlikte 5 seansa kadar da uzatılabilir.
Gamma Knife Tarihçesi
Gamma Knife Dr. Lars Leksell tarafından geliştirilmiştir. İsveçli bir beyin cerrahı olan Leksell bugün radyocerrahinin de mucidi olarak anılmaktadır. İsveç’te tasarlanan Gamma Knife ilk kez 1968 yılında tedavi amaçlı kullanılmıştır. Cihazın sunduğu olumlu sonuçlarla birlikte kullanımı yaygınlaşmış, ülkemize de Gamma Knife 1997’de gelmiş ve hastaların hizmetine sunulmuştur.
Gamma Knife Tedavisi Nasıl Uygulanır?
İlk olarak planlama yapılır. Hastanın MR’ı çekilir. Gamma Knife ışınlarının sadece ilgili lezyona odaklanması ve çevredeki sağlıklı dokulara zarar vermemesi için cihaza doğru komutlar verilir. Ayrıca doz ayarlaması yapılır. Ardından hasta Gamma Knife cihazına alınır. Burada hastanın yüzüne ya özel tasarlanmış bir maske takılır ya da kafasına stereotaktik çerçeve yerleştirilir. Hasta cihaza girer ve tedavisi uygulanır. Anesteziye gerek duyulmaz, hastanede yatış gerekmez. İşlem sonrası 1-2 saatlik gözlemden sonra, hasta taburcu olur. Evine gidebilir, günlük yaşamına devam edebilir.
Gamma Knife Hangi Hastalıklarda Kullanılır?
- Gamma Knife uygulamalarının çok büyük bir kısmını beyin tümörleri oluşturur. En sık beynin iyi huylu tümörleri olan memenjiom ve vestibular schwannoma’nın tedavisinde kullanılır. Gamma Knife’a beyin metastazlarında da sık başvurulur.
- Beynin damarsal hastalıkları olan AVM ve Kavernomlar’ın tedavisinde de Gamma Knife düşünülebilir.
- Fonksiyonel beyin hastalıklarından olan Parkinson ve Trigeminal Nevralji’de de Gamma Knife uygulamaları literatürde mevcuttur.
Avantajları
- Hastanın hastaneye yatması, anestezi alması gerekmez. Genellikle tek seansta tedavi tamamlanır.
- Gamma Knife ışınları beyindeki ilgili lezyona odaklanır. Çevredeki sağlıklı dokulara ve fonksiyonel yapılara herhangi bir zarar vermez.
- Kesi yapmaya gerek olmadığı için işlem çok nadiren kanama veya enfeksiyona yol açar.
- Hasta herhangi bir ağrı duymaz.
- Tedavi sonrası hasta evine, günlük yaşamına geri dönebilir. Bu haliyle hasta için oldukça konforlu bir tedavidir.
- Ameliyat olmak istemeyen, ameliyattan çekinen bu nedenle de tedavisini ertelemeye meyil edebilecek hastalar için değerli bir seçenektir.
- Cerrahisi riskli olan olgularda önemli bir tedavi alternatifidir.